#02
editie 2

Fonds on Tour is een serie e-zines over de voorbereiding van het beleid 2017-2020 van het Fonds Podiumkunsten. Het e-zine laat zien waar we over nadenken. Het deelt de uitkomsten van gesprekken in het land en rondetafels. En geeft de mogelijkheid om mee te denken over de toekomst, rond vier thema’s: Stilzitten of Meedoen, Komen en Gaan, Tijd en Geld, Goed beter best.

Sturen, duwen of trekken

Centraal bij het tweede ronde tafelgesprek staat de vraag ‘welke podiumkunsten brengen we waar naartoe en wie willen we dat er komt kijken?’. 

Het is een van de meer ingewikkelde vragen van dit moment. Melle Daamen, directeur van de Stadsschouwburg in Amsterdam en lid van de Raad voor Cultuur, schreef er afgelopen jaar drie lange stukken over in NRC (zie de Boekenkast op deze site). Daar is veel en heftig op gereageerd. Michiel van Iersel van Non-fiction (een bureau voor culturele innovatie) schreef misschien wel de meest prikkelende reactie; ook omdat hij een veel jongere generatie vertegenwoordigt dan de andere briefschrijvers.

 

Lees verder

#02: Komen en Gaan? 

De tweede editie van het Fonds on Tour e-zine behandelt het thema ‘Komen en Gaan? - Lokale impact met de wereld als werkterrein. Geografische spreiding en toegankelijkheid nieuwe stijl. Onbereikte, maar niet onbereikbare publieksgroepen'.

Tijdens onze gesprekken met de sector in 2013, en ook bij het laatste rondetafelgesprek, kwam meerdere malen de kwestie spreiding aan bod. Bij het Paradisodebat begin september van dit jaar werd meerdere keren gesproken over onbereikte publieksgroepen bestaande uit ‘nieuwe’ Nederlanders en jongere generaties. We zijn overal en met iedereen in connectie dankzij de globale digitalisering. Werkterreinen en invloedssferen strekken zich steeds meer uit, ver voorbij de ‘grenzen’ van Europa. En toch is er de drang universele thema’s in lokale context vertaald te zien. 

In deze editie lees je onder andere over twee dilemma’s rond dit thema, die de columnisten, panelleden, deelnemers en adviseurs van Fonds on Tour 2013 schetsten: 

  1. Distribueren of glocaliseren? Verhoudt het huidige systeem van spreiding zich nog wel tot de realiteit van de situatie, of zijn er andere vormen van spreiding mogelijk? Hoe kan wat lokaal gemaakt wordt voor groter publiek betekenis krijgen? Wat is de meerwaarde van internationaal spelen en samenwerken?
  2. Digitaal en internationaal, of analoog en lokaal? Is het publiek voor de podiumkunsten nog altijd te homogeen? Is er genoeg kennis van onbereikte groepen om nieuwe vormen van marketing, programmering, en service goed tot zijn recht te laten komen? En wat vraagt een jonger en cultureel diverser publiek van aanbod en presentatieplekken? 

Verder vind je in dit nummer:

  • Het verslag van de het eerste Fonds on Tour rondetafelgesprek ‘Stilzitten of Meedoen’.
  • Het hoofdredactioneel van Henriette Post, directeur Fonds Podiumkunsten. 
  • Een ‘boekenkast’ met daarin artikelen en video’s met meer achtergrondinformatie over het thema, ook belicht vanuit andere sectoren. 
  • De agenda voor de rondetafel ‘Komen en Gaan’. Let op! Aanmelden voor de rondetafel kan weer via een wildcard loting. De agenda voor het gesprek vind je hieronder, aanmelden voor de wildcard loting kan via communicatie@fondspodiumkunsten.nl.

FONDS ON TOUR, TWEEDE RONDETAFEL, 9 DECEMBER 2014

Rondetafels ter voorbereiding van de periode 2017-2020

Het Fonds Podiumkunsten is begonnen met de voorbereidingen voor de nieuwe beleidsperiode 2017-2020. Een opmaat daarvoor vormden de bijeenkomsten ‘Fonds on Tour’ die we december 2013 op vier plaatsen in het land organiseerden. Daarin bespraken aanwezigen uit de sector samen met ons wat de vragen zijn waarvoor de podiumkunsten in de nabije toekomst staan, als gevolg van veranderingen in de samenleving. En wie welke rol kan spelen in de beantwoording daarvan. Met de meest prangende thema’s die een relatie hebben met de subsidiëring van de podiumkunsten, gaan we het komend jaar verder. In samenwerking met verschillende partners organiseren we vier à vijf ronde tafelgesprekken met steeds een wisselend en gevarieerd samengesteld gezelschap.

Bij het tweede rondetafelgesprek bespreken we het thema ‘Komen en Gaan: De wereld als werkterrein en toegankelijkheid 2.0’. Onze partner bij het inhoudelijk opzetten van dit rondetafelgesprek is dit keer cultureel innnovatiebureau Non-fiction. In dit gesprek staat de spreidingskwestie en het vraagstuk rondom veranderende publieksgroepen centraal. Verhoudt het huidige systeem van spreiding zich nog wel tot de acualiteit? Is het publiek van de podiumkunsten te homogeen? Wat is de meerwaarde van internationaal spelen? Kortom: 'Welke podiumkunsten brengen we waar naartoe, en wie willen we dat er komt kijken?'. Voor dit rondetafelgesprek zijn ook twee wildcards beschikbaar; meld je nu aan om mee te loten door te mailen naar: communicatie@fondspodiumkunsten.nl. Hieronder vind je de agendapunten die we die middag bespreken. 

Lees verder

Dilemma 1. Distribueren of Glocaliseren?

De overheid streeft naar een goed gespreid cultureel aanbod. Voor de podiumkunsten betekent dat van oudsher: reizende voorstellingen en diversiteit in vestigingsplaatsen. Maar werkt dat systeem nog? Zijn er inmiddels nog andere vormen van spreiding denkbaar? Hoe kan wat lokaal gemaakt wordt toch voor een groter publiek betekenis krijgen? En hoe verhoudt die lokale oriëntatie zich tot de behoefte aan internationalisering? Wat is de meerwaarde van internationaal spelen en samenwerken voor de artistieke ontwikkeling van de Nederlandse podiumkunsten?

De Drentse Blues Opera tegen de Hondsrug aan, Herstel van de Toekomst in de oude Strokartonfabriek van Scheemda en straks De Laatste vriend van Napoleon in de haven van Delfzijl: er komen tienduizenden mensen op af – bewoners uit de regio, die hun eigen omgeving verbeeld zien. Gewaagde investeringen waarvan er maar weinig financieel de mist in gaan. Het is een mooi soort kruisbestuiving en een manier om nieuw publiek dat zelden of nooit een voorstelling ziet te bewijzen dat de kunsten er wel degelijk toe doen. (Uit de column van Eric Nederkoorn)

Lees verder

Dilemma 2. Digitaal en internationaal, of analoog en lokaal?

Is het publiek voor de podiumkunsten nog altijd te homogeen? Het is een zorg van de cultuursector dat een eenzijdig publiek de kunsten minder duurzaam maakt. Maar is dat een probleem van wie en hoe er geprogrammeerd wordt? Of draait het juist om de inzet van nieuwe vormen van marketing, service en sociale media? Een jonger en cultureel diverser publiek vraagt om nieuw aanbod en nieuwe presentatieplekken.

There is an underlying assumption among most commentators in the West that the rest world of the world has interesting ‘traditional’ culture while we in the West have an almost complete monopoly on creating the culture of the future. To me, in England, it was unthinkable even two years ago that a South Korean musician would dominate our music charts for weeks. This is probably the result of my latent racism and obvious arrogance, but it presages a fundamental shift in where our future cultures will come from. In the future, traditional cultures will continue to be reinvented, but they will no longer be filtered through the west. They will be developed and be owned by sources of creativity elsewhere in the world and unless we are careful we will simply end up as the consumers and not as proactive creative contributors. (Uit de toedracht ‘A Night of Endurance’ door Paul Collard, 2012)

Lees verder

Verslag FoT Rondetafel #1 ‘Stilzitten of Meedoen’ - 24 september 2014

“Het publiek wil zichzelf terug kunnen zien in het aanbod. Maar er is ook behoefte aan visie. Een schouwburg moet kunnen inspelen op de behoefte van het publiek, maar het moet zeker geen jukebox worden.” “Maar is co-creatie op alle fronten niet gewoon ‘hippigheid’ - een slimme marketingstool?” “Het gaat niet over marketing... maar over mobiliseren.”

Default

Lees verder

Boekenkast

In deze rubriek staan interessante artikelen uit het archief.

Wybrich Kaastra vs. Marieke Heebink: Meppel en New York

Toneelgroep Amsterdam-actrice Marieke Heebink, die in New York lovende recensies kreeg voor de uitvoering van Angels in America, zei in een interview met de Volkskrant: “Soms is het moeilijk, maar kijk eens: ik sta hier wel drie avonden voor een uitverkochte zaal in New York te spelen en hoef godzijdank niet naar Meppel.” Wybrich Kaastra, schouwburgdirecteur in Meppel reageerde: "Toch maak ik graag van de gelegenheid gebruik om bij jouw uitspraak wat kanttekeningen te plaatsen. Ik ben er namelijk van overtuigd dat je er een fout signaal mee geeft. Om een aantal redenen. Toevallig richt je je pijl wel op een theater dat bekend staat als een toneelschouwburg. In tegenstelling tot veel andere theaters probeer ik nog volop toneel te programmeren. Er zijn steeds minder directeuren die daar hun nek voor willen uitsteken en het avontuur durven aan te gaan. Vandaar dat jouw uitspraak me misschien extra steekt. Zou toch fijn zijn als ik daar uit de toneelsector steun voor kreeg. [...] Gelukkig vinden jouw collega’s van Toneelgroep Amsterdam Adelheid Roosen en George Groot het niet erg om naar Meppel af te reizen. Ze staan binnenkort met George & Hetty dan ook voor een uitverkocht huis." Lees hier verder. 

Default

Melle Daamen: heroverweeg spreiding subsidies

“Niet iedere provincie of landsdeel hoeft zijn eigen symfonie-orkest, eigen kunstacademie, eigen theater- of dansgezelschap te hebben en ook niet op hetzelfde niveau”, schreef Melle Daamen, directeur Stadsschouwburg Amsterdam en lid van de Raad voor Cultuur, 28 augustus 2014 op persoonlijke titel in NRC Handelsblad. Lees het artikel hier

Default

Daamen, kom eens uit die schouwburg

Michiel van Iersel reageert in een opiniestuk in de NRC op Melle Daamen. Festivals floreren, jongeren dansen vrolijk door. Ze hebben de instellingen niet nodig voor revolutie, meent Van Iersel. Lees het hele artikel hier

Default

Demografische Ontwikkelingen

Het aandeel niet-westerse allochtonen groeit sterk, van circa 11 naar geschat 20 procent, 2,8 miljoen, in 2040. Het aantal westerse allochtonen wordt in 2040 op 1,9 miljoen geschat. Daarnaast vergrijst Nederland snel. Het draagvlak voor en het aanbod van voorzieningen wordt via de vraag naar uiteenlopende producten en diensten beïnvloed door sociaal-demografische ontwikkelingen. Een veelheid aan andere dan demografische ontwikkelingen is hierbij echter minstens zo belangrijk, zoals veranderend keuzegedrag van gebruikers/consumenten en aanbieders, en economische, technologische en sociaal-culturele ontwikkelingen. Lees meer in de achtergrondstudie van het Planbureau voor de Leefomgeving 

Default

ComMotie

ComMotie was een serie theatrale debatten over de kosmopolitische kunstpraktijk, georganiseerd door Fonds Podiumkunsten, Theater Instituur Nederland, en Muziekcentrum Nederland. Het beste van acht ComMoties komt samen in het online boek ComMotie 2009-2012. Bij bijna iedere aflevering van ComMotie schreef een gerenommeerde auteur een opiniestuk, waarvan een aantal ook in kranten en weekbladen verscheen. Met die teksten stookten we het debat op, of keken er juist op terug. Bij elkaar vormen ze een bloemlezing van nieuwe kunstbeschouwing. Met bijdragen van Pablo Cabenda, Micha Hamel, Sarah Meuleman, Abdelkader Benali, Wouter Hillaert, Koen Kleijn en anderen. Lees hier verder. 

Default

Live Streaming

"Clearly there's more to successful streaming than merely producing and distributing theatrical content. Producers need to learn how to engage better with audiences online to get the full benefits of the medium. In an ideal world, this would mean recruiting social media strategists to their teams, expensive perhaps, but a move that could pay off in the long term. The combination of live streaming and digital engagement could generate valuable audience data they couldn't otherwise access." Lees op The Guardian verder over live streamen van podiumkunsten; een stuk door Chris Mellor. 

Default

Why digital theatre poses no threat to live performance

"Why will people go out to the theatre, particularly at a time of rising costs", Michael Kaiser asks, "when they can stay home and download or go to a local cinema?" Probably for exactly the same reasons why live gigs are flourishing. Downloading your favourite band's tracks is not the same as seeing them live. - Lyn Gardner van The Guardian over digitalisering en toegangkelijkheid in de podiumkunsten. Lees hier verder.

Default

De Nederlandse Bevolking In Beeld

In dit boek wordt de toekomst verkend aan de hand van de PBL/CBS-regionale bevolkings- en huishoudensprognose, die een plausibel toekomstbeeld probeert te schetsen van de demografische ontwikkelingen op de korte en lange termijn. In 24 infographics wordt de regionale diversiteit van bevolkingsontwikkelingen in Nederland verbeeld. Bekijk het hier.

Default

Tegenlicht - De macht aan de stad

Wordt het niet hoog tijd om onze steden meer macht te geven? Wat gebeurt er als pragmatische burgemeesters het heft meer in eigen hand nemen en proberen hun stad - buiten de landelijke politiek om - tot bestuurlijk centrum te maken? Gevoed door een creatieve gemeenschap van mondige burgers kan de stad een nieuwe broedplaats van verandering worden. Waar ruimte is voor experiment. Kijk hier hoe VPRO Tegenlicht de groeiende macht en innovatieve kracht van de stad in Eindhoven, Seattle en Hamburg verkent. 

Default

Musea Voor Mensen

Musea zijn van waarde: voor de samen- leving, voor mensen. Het rapport 'Musea voor Mensen' is het resultaat van een zoektocht naar wat musea van betekenis maakt. De vele gesprekken met directies en medewerkers uit de sector maakten de commissie duidelijk dat musea knooppunten zijn van cultuur en geschiedenis, kennis(overdracht), innovatie en economische ontwikkeling. Musea zoeken meer dan ooit aansluiting bij wat mensen van nu bezighoudt en boeit. Lees het rapport hier.

Default

Landschapstekening Podiumkunsten - Vlaams Theater Instituut

Het vernieuwde Kunstendecreet van 2013 bepaalt dat de Vlaamse regering kort na de aanvang van de legislatuur een strategische visienota schrijft voor de kunsten in Vlaanderen. Die nota vertrekt van een omgevingsanalyse die voorbij de grenzen van het kunstenveld kijkt, benoemt nieuwe uitdagingen die om beleidsaandacht vragen, en suggereert prioriteiten voor de legislatuur, zowel voor de uitvoering van het Kunstendecreet als met betrekking tot andere beleidsinstrumenten. Als input voor deze strategische visienota levert het Kunstensteunpunt een landschapstekening, te beschouwen als een sterkte-zwakteanalyse van de kunstensector. Via de volgende link vind je de landschaptekening die specifiek gemaakt is voor de podiumkunsten. 

Default

Amsterdam, wereldstandaard voor cultuureducatie

In 2010 bracht de Britse organisatie Culture, Creativity and Education (CCE) onder leiding van Paul Collard een rapport uit, inclusief uitgebreide literatuurstudie, over de toekomst van cultuur educatie in Amsterdam. In het rapport wordt een interessant beeld geschetst over hoe jongere generaties kunst en cultuur ervaren in Amsterdam, en hoezeer deze generatie in afkomst en smaak verschilt van de generaties die voor 1980 geboren zijn. Vooral hoofdstuk 2 over de afkomst en onderwijs-niveaus van jongere generaties Amsterdammers, en hoofdstuk 4 over verbondenheid met de Nederland en Amsterdam zijn de moeite waard. Download het rapport hier

 

Default

30 Milligram

Ismay Dotinga schrijft op Amongst Friends over 30 Milligram, een film die gaat over een ouder wordend Nederland - de vergrijzing. De lasten die samenleving hiervan ondervind zijn de schuld van de babyboomer. Dus moeten de babyboomers, die de overheid meer geld kosten dan opleveren, dood. Een film vol zwarte humor, maar met een sterk kritische noot over de toekomst van Nederland. Lees hier verder.