STILZITTEN OF MEEDOEN

De veranderende wisselwerking tussen publiek, podia, festivals en makers.

Welkom,

Wie dit leest heeft zijn of haar weg gevonden naar de website van Fonds on Tour. De eerste reeks van Fonds on Tour bijeenkomsten (december 2013) vormden de start voor het proces dat bij het Fonds Podiumkunsten uiteindelijk moet leiden tot het beleidsplan 2017-2020. Vanuit de heel open vraag "hoe ziet de toekomst van de podiumkunsten eruit, rekening houdend met de vele maatschappelijke veranderingen?" werken we in ongeveer anderhalf jaar tijd toe naar de veel concretere vraag "en heeft dat consequentie voor het waarom, wat en hoe van overheidsgeld in de podiumkunsten?".

Lees verder

#01 : STILZITTEN OF MEEDOEN?

Dit eerste nummer staat in het teken van Stilzitten of meedoen? De veranderende wisselwerking tussen publiek, podia, festivals en makers.

In Fonds on Tour bespraken we eerder: wat zijn de grote ontwikkelingen in de samenleving, en voor wat voor vragen stellen die de podiumkunsten van nu en straks? Met stip op 1 kwam daar de radicale verandering in voorkeuren en gedrag van het publiek uit. Dat publiek leeft half online. Het kiest zelf wel wat het wil zien en horen maar krijgt daar keuzestress van. Het heeft de wereld binnen handbereik en verlangt toch naar intimiteit. Het heeft wel zin in moeilijke kunst, maar niet in moeilijke locaties.

In deze editie leest u over drie dilemma’s rond dit thema, die de columnisten, panelleden en deelnemers van Fonds on Tour 2013 schetsten:

  1. Autonomie of co-creatie? Is niet langer de voorstelling zelf maar meedoen de sleutel tot nieuwe bezoekers? Of is en blijft de kunstenaar de baas?
  2. Drempel of makelaar? Wat is de rol van een podium, als het publiek direct contact met de kunstenaar zoekt? Zijn podia thuishavens voor ingewijden, of de verbinders van kunst en samenleving?
  3. Verkoper of gids? Hoe zet je keuzestress om in bezoek, in plaats van apathie? Wat is nog de rol van autoriteit? Moet de marketing van podiumkunsten fundamenteel anders?

Verder in dit nummer, onder andere:

 

Column Koen Schouten, uitgesproken tijdens Fonds on Tour Amsterdam, 3 december 2013

In Noord-Holland valt niks te spelen. Dat is algemeen bekend onder muzikanten.

Ik ben mijn speellijsten van de afgelopen vijf jaar eens langs gegaan, en op een enkel optreden bij een bevriende kroegbaas in Purmerend en een hartelijke jazzstichting in Den Helder na werd Noord-Holland nauwelijks aangedaan. Zelfs als ik mijn woonplaats Amsterdam meereken staat Noord-Holland niet op één. In Noord-Holland geven ze niet om muziek en betalen doen ze al helemaal niet.

Default

Lees verder

Column Eric Nederkoorn, uitgesproken tijdens Fonds on Tour Zwolle, 6 december 2013

Goedemiddag

Mooi, zo veel provinciale creativiteit samen in één complex, dat ook nog eens (van harte) genomineerd is voor de prijs van Beste Theater van het jaar. Dat de pindakaaslunch het bindmiddel mag zijn dat leidt tot samenwerking. Tussen wie dan ook.

Default

Lees verder

Column Robbert van Heuven, uitgesproken tijdens Fonds on Tour Utrecht, 11 december 2013

Over Massa’s en Pleinen

Henk is een grote, enthousiaste man. Bij het praten helt zijn lange lijf een heel klein beetje naar voren, alsof hij je iets in je oor wil fluisteren. Hij staat te stuiteren, want hij heeft net voor tweehonderd man publiek een uur lang rondjes gerend in het theater aan de Rotterdamse Gouvernestraat.

Default

Lees verder

Column Stan van Herpen, uitgesproken tijdens Fonds on Tour Tilburg, 18 december 2013

Zagen aan heilige huisjes

Situatieschets, voor velen hier herkenbaar denk ik. Je staat naast een kunstenaar die wiebelend op haar voeten en met veel omhaal van woorden haar werk probeert te duiden. Terwijl jij met verbijstering naar het kunstwerk staart, zowel in hart als hoofd voornamelijk een existentiële leegte ervaart en je wanhopig afvraagt wat je zo dadelijk tegen die verder alleraardigste dame moet zeggen. Als iemand een vriendelijke standaardzin voor dat soort situaties voor me heeft dan hou ik me aanbevolen. Graag ook toepasbaar na afloop van een slechte première, bij de presentatie van een belabberd boek of de lancering van een cultuurtijdschrift dat je lelijk vindt en dat ze nota bene ook nog MEST hebben gedoopt.

Default

Lees verder

The Experience Economy

In 1999, Joseph Pine and James Gilmore offered this idea to readers as a new way to think about connecting with customers and securing their loyalty. And though the world has changed in many ways since then, the way to a customer's heart has not. In fact, the idea of staging experiences to leave a memorable - and lucrative - impression is no more relevant than ever.

Het boek is o.a. te koop via http://www.amazon.com/The-Experience-Economy-Updated-Edition/dp/1422161978

Default

Lees verder

Kunst op Mars: Ondernemerschap

Honderd jaar na het Futuristisch manifest en vijftig jaar na Aktie Tomaat lijkt er wederom een omwenteling ophanden, en daarmee een kans de culturele wereld opnieuw vorm te geven. Tijdens Kunst op Mars kwamen leden van de nieuwe generatie cultuurproducenten samen om die toekomst te bespreken. Een bont gezelschap van kunstenaars, ondernemers, wetenschappers en liefhebbers, wiens gedeelde aanpak en visie de voorbode is van een nieuw cultureel bestel. Lees hier over hun visie op (cultureel) ondernemerschap. 

Default

Landschapstekening Podiumkunsten - Vlaams Theater Instituut

Het vernieuwde Kunstendecreet van 2013 bepaalt dat de Vlaamse regering kort na de aanvang van de legislatuur een strategische visienota schrijft voor de kunsten in Vlaanderen. Die nota vertrekt van een omgevingsanalyse die voorbij de grenzen van het kunstenveld kijkt, benoemt nieuwe uitdagingen die om beleidsaandacht vragen, en suggereert prioriteiten voor de legislatuur, zowel voor de uitvoering van het Kunstendecreet als met betrekking tot andere beleidsinstrumenten. Als input voor deze strategische visienota levert het Kunstensteunpunt een landschapstekening, te beschouwen als een sterkte-zwakteanalyse van de kunstensector. Via de volgende link vind je de landschaptekening die specifiek gemaakt is voor de podiumkunsten. 

Default

Verslag FoT Rondetafel #1 ‘Stilzitten of Meedoen’ - 24 september 2014

“Het publiek wil zichzelf terug kunnen zien in het aanbod. Maar er is ook behoefte aan visie. Een schouwburg moet kunnen inspelen op de behoefte van het publiek, maar het moet zeker geen jukebox worden.” “Maar is co-creatie op alle fronten niet gewoon ‘hippigheid’ - een slimme marketingstool?” “Het gaat niet over marketing... maar over mobiliseren.”

Default

Lees verder

Dilemma 2. Digitaal en internationaal, of analoog en lokaal?

Is het publiek voor de podiumkunsten nog altijd te homogeen? Het is een zorg van de cultuursector dat een eenzijdig publiek de kunsten minder duurzaam maakt. Maar is dat een probleem van wie en hoe er geprogrammeerd wordt? Of draait het juist om de inzet van nieuwe vormen van marketing, service en sociale media? Een jonger en cultureel diverser publiek vraagt om nieuw aanbod en nieuwe presentatieplekken.

There is an underlying assumption among most commentators in the West that the rest world of the world has interesting ‘traditional’ culture while we in the West have an almost complete monopoly on creating the culture of the future. To me, in England, it was unthinkable even two years ago that a South Korean musician would dominate our music charts for weeks. This is probably the result of my latent racism and obvious arrogance, but it presages a fundamental shift in where our future cultures will come from. In the future, traditional cultures will continue to be reinvented, but they will no longer be filtered through the west. They will be developed and be owned by sources of creativity elsewhere in the world and unless we are careful we will simply end up as the consumers and not as proactive creative contributors. (Uit de toedracht ‘A Night of Endurance’ door Paul Collard, 2012)

Lees verder

Musea Voor Mensen

Musea zijn van waarde: voor de samen- leving, voor mensen. Het rapport 'Musea voor Mensen' is het resultaat van een zoektocht naar wat musea van betekenis maakt. De vele gesprekken met directies en medewerkers uit de sector maakten de commissie duidelijk dat musea knooppunten zijn van cultuur en geschiedenis, kennis(overdracht), innovatie en economische ontwikkeling. Musea zoeken meer dan ooit aansluiting bij wat mensen van nu bezighoudt en boeit. Lees het rapport hier.

Default

Dilemma 3  Meedoen om mee te maken

Een onderliggend thema bij de vorige twee dilemma’s is interactiviteit in de breedste zin van het woord. Een jongere generatie kunstbezoekers heeft behoefte aan kunstuitingen die hen persoonlijk bij de voorstelling betrekken, die ze kunnen mee-maken (in dubbele zin). Kunst, waarvoor het, kortom, uitmaakt dat je er bent. De podiumkunsten kunnen nu juist dat aspect als geen andere kunstvorm bieden, dankzij het inherente live-karakter ervan.

Zoals in het vorige dilemma’s ook duidelijk werd, zoeken steeds meer makers naar manier om het publiek dan ook actief bij de voorstelling te betrekken, waarbij de vergroting van draagvlak en impact ook een rol speelt. Maar wat betekent dat voor de cultuursystematiek?

“Hij was uit zichzelf niet in abstracte mime geïnteresseerd, zegt Henk. Hij deed mee, omdat het hem leuk leek om nieuwe mensen te ontmoeten. Maar inmiddels zijn hij en de anderen uit de vrijwilligersgroep [van de mimevoorstelling Schwalbe zoekt massa] helemaal wild van abstract theater. Tijdens de repetities gingen ze met de hele groep naar een voorstelling waar een van de Schwalbes in speelde. Dat was rete-abstracte dans, maar ze vonden het allemaal mooi. Niemand van de vrijwilligers zou daar voor hun ontmoeting met de Schwalbes uit zichzelf naar toe zijn gegaan.” (Uit de column van Robbert van Heuven)

Lees verder

Een spel dat de grenzen aftast

Op speelse wijze onderzoekt de interactieve voorstelling Rule, de nieuwste productie van Emke Idema, de principes van een democratie. Maar dat niet alleen, in de participatiemaatschappij die Idema geheel samen met haar publiek creëert, worden ook grote politieke issues als illegaliteit en migratie ter discussie gesteld, dit vooral door ze te verbinden met een persoonlijke ethiek. Lees hier verder.

Default

 

#04: Goed, Beter, Best

De vierde editie van het Fonds on Tour e-zine behandelt het thema ‘Goed, Beter, Best – Artistieke kwaliteit van hier en nu'.

Het onderwerp 'kwaliteit' kwam tijdens de vorige gesprekken steeds weer terug. Tijd om er wat langer bij stil te staan. In de vorige rondetafelgesprekken lagen veranderde én veranderende opvattingen van kwaliteit nauw samen met de hoofdthema’s. Culturele instellingen die aan de toekomst denken, denken aan nieuw en ander publiek. Maar dat publiek heeft lang niet altijd meer dezelfde referentiekaders en kwaliteitsopvattingen waar een andere generatie instellingen, makers en publiek zich mee associeert. Vakmanschap, oorspronkelijkheid en zeggingskracht zijn misschien niet irrelevant geworden, maar hebben wel een andere lading gekregen in deze tijd. Wat betekent dat voor de kwaliteitsopvattingen over de meer gevestigde, traditionele westerse kunst? Daarnaast wordt in de discussie rondom de waarde van kunst ook vaak gesproken of maatschappelijke impact die het zou moeten hebben; maar hoe meten we dat eigenlijk en wat is de relatie die het heeft tot de kwaliteitsbeoordeling? En hoe zit het met de groep kunstenaars die hun werk niet meer zien als het maken van een product, maar als het creëren van een proces, waarbij het publiek nadrukkelijk betrokken wordt.  

In deze editie lees je onder andere over drie dilemma’s rond dit thema, die de columnisten, panelleden, deelnemers en adviseurs van Fonds on Tour eerder schetsten:

  1. Bach of Beyoncé?  Zou het misschien zo kunnen zijn dat publiek met andersoortige referentiekaders zich niet aangesproken voelt door de culturele canon van een oudere generatie? En dat zij in culturele uitingen hele andere kwaliteiten waarderen dan de traditionele bezoeker? En hoe zit het dan met de kwaliteitsopvattingen over de meer gevestigde, traditionele westerse kunst? Veranderen die mee?
  2. Welke maatschappelijke impact? Onuitgesproken onder de systematiek ligt het verlangen dat die kunst ook wat met de toeschouwers doet. Dat die, kortom, impact heeft op de toeschouwer en daarmee op de samenleving als geheel. Maar hoe meet je maatschappelijke impact eigenlijk?
  3. Meedoen om mee te maken. Steeds meer makers zoeken naar een manier om het publiek ook actief bij de voorstelling te betrekken, waarbij de vergroting van draagvlak en impact ook een rol speelt. Maar wat betekent dat voor de cultuursystematiek? En vergt dit wellicht ook meer innovatieve stappen op gebied van digitale innovatie?

Verder vind je in dit nummer:

  • Het verslag van het derde Fonds on Tour rondetafelgesprek Tijd en Geld'.
  • Het hoofdredactioneel van Henriette Post, directeur Fonds Podiumkunsten.
  • Een ‘boekenkast’ met daarin artikelen en video’s met meer achtergrondinformatie over het thema, ook belicht vanuit andere sectoren. 
  • De agenda voor de rondetafel ‘Goed, Beter, Best’. 

Wil je aanwezig zijn bij het rondetafelgesprek van 5 maart? Stuur dan een mailtje naar communicatie@fondspodiumkunsten.nl en wie weet ontvang jij de wildcard!

 

 

Maatschappelijke Impact Meten

Effecten van cultuurbeleid kunnen optreden op verschillende gebieden. Het beleid kan bijvoorbeeld effect hebben op het aantal mensen dat aan kunst en cultuur deelneemt, of op de individuele beleving, het gedrag en de relaties van cultuurdeelnemers. Er kunnen effecten zijn op het gebied van sociale cohesie en leefbaarheid in een bepaalde buurt, of op het aantal voortijdige schoolverlaters. Het inzichtelijk en meetbaar maken van deze effecten, is punt twee. Het probleem bij dergelijk onderzoek is vaak dat de beoogde effecten door tal van factoren beïnvloed worden en moeilijk te isoleren zijn. Ook wordt er op projectniveau vaak een veelheid aan doelstellingen geformuleerd, waardoor de onderzoeksresultaten onoverzichtelijk worden. Lees hier verder over het onderzoek van Quirijn van den Hoogen. 

Default

Getting in on the Act

Een tip van Anna Elffers: een onderzoek van de James Irvine Foundation en WolfBrown research groep. "This report and case studies of illustrative projects help provide a better understanding of how people are engaging in the arts, and of how arts organizations are enabling this involvement. Researchers at WolfBrown investigated active arts participation across the arts sector in the United States, United Kingdom and Australia, learning from more than 100 organizations currently engaging in participatory arts. The report helps address many of the concerns that arts organizations may have in embracing participatory arts practices and illuminates the various trends in the field that are responsible for this shift." Lees hier verder. 

Default

Verslag FoT Rondetafel #4 ‘Goed, Beter, Best’ - 5 maart 2015

“Je kan zelfs stellen dat als je met elkaar een norm voor kwaliteit hebt vastgesteld, je eigenlijk al achter loopt. Zodra je het hebt gedefinieerd is het al weg.” 

Donderdagmiddag 5 maart werd het vierde en laatste rondetafelgesprek in de tweede reeks van Fonds on Tour gehouden. Het thema ‘kwaliteit’ komt die middag aan bod, en het belooft vanaf het begin al een bevlogen discussie te worden. Een gemengd gezelschap van jonge en ervaren podiumkunstenaars, programmeurs, artistiek en zakelijk leiders uit randstad en regio zitten aan tafel en worden onder leiding van Ruben Maes drie uur lang bevraagd en gehoord. Met de NAPK en het Fonds op de achterbank worden die middag twee grote onderwerpen besproken.

Default

Lees verder